ناروشنی ها و آشفتگی ها در موضع گیری نیروهای دمکراتیک، چه در درون و چه در بیرون دستگاه زمامداری، از جمله بازتاب سیاست های انحصارهای بین المللی و نیز شگردهای بورژوازی بازرگانی-سنتی ایران است

در ایجاد سردرگمی میان نیروهای دمکراتیکِ ایران و جهان، انحصارهای بین المللی که بخش بزرگی از رسانه های جهانی را کنترل می کنند (از آن میان رسانه های امریکایی و انگلیسی) جایگاه خاصی دارند. حقیقت این است که پیوندهای ژرف و گسترده ای میان منافع و فعالیت های پاره ای از این محافل انحصاری (از آن میان کارتل های نفتی) و گروه های نظامی در پهنه ی جهانی وجود دارد. توان این کمپلکس های نظامی-نفتی-مالی که از اهرم های سیاسی گوناگونی بهره می گیرند، در چند دهه ی گذشته رو به افزایش گذاشته است. آنان ابزاری هستند برای به دست آوردن سودهای بسیار کلان انحصاری، اجرای هدف های استعماری و نواستعماری، اعمال مقاصد سیاسی در خارج، تحمیل نفوذ سیاسی در داخل، تدارک اقدامات تجاوزکارانه، و نیز تحمیل مسابقات تسلیحاتی دیوانه وار به جهان

آماج سیاسی این انحصار ها ایجاد توهم در چند پهنه بوده و هست: نخست در میان مردم خود این کشورها که خواستار صلح اند، با ایجاد "شیطان" (لولو) های نوین، دوم در میان آن دسته از نمایندگان بورژوازی داخلی و خارجی که در برابر چیرگی مطلق این کمپلکس ها و سرمایه گذاری های لگام گسیخته در تولید جنگ افزار پایداری می کنند، سوم در بین نیروهای گوناگون اپوزیسیون دمکرات و صلح دوست در داخل این کشورها که با پروسه ی میلیتاریستی و نئولیبرالیستی مخالفت می ورزند، و چهارم در میان نیروهای دمکراتیک منطقه و جهان با ایجاد کشورهای "انقلابی" و "سرکشی" که در حقیفت امر نه تنها انقلابی و سرکش نیستند، بلکه بسیار ناتوان و فاقد پایگاه مردمی اند، و در نتیجه بسیار شکننده: مانند طالبان در افغانستان، رژیم صدام در عراق و حکومت ولایت فقیه در ایران

هدف واقعی کمپلکس های نظامی-نفتی-مالی، به دست آوردن سودهای هنگفت و بادآورده از راه کنترل مراکز مهم مالی و نیز دستیابی به سهم بزرگ تری در بازارهای جهانی، منابع مواد خام (بویژه انباشته های انرژی) و پهنههای سرمایهگذاری است

گسترش توان سرمایه داری بازرگانی وارداتی-انگلی و گروه های نظامی-مالی (بازاریان و بنیاد-موقوفه خواران و پاسداران) در ایران، علیرغم نیرنگ های گوناگون، و از آن میان، بازی های رسانه ای و تبلیغاتی داخلی و جهانی، منافع و خواست های انحصارها و بویژه جناح های میلیتاریستی را بازتاب می دهد. کنترل بازار مصرف پنجاه میلیاردی ایران خاصه از راه کشورهای کرانه ی خلیج فارس و اتحادیه ی اروپا، تحمیل مسابقه ی تسلیحاتی روزافزون به همه ی کشورهای نفت خیز منطقه، و نیز فرار سرمایه ها و "مغزها" از این کشورها به کشورهای صنعتی، در خدمت منافع انحصارهای جهانی است. ابزار پیاده کردن این آماج های اقتصادی در شرایط کنونی، به طور عمده نیروهای واپسگرا هستند، مانند شیخ های عربستان و کشورهای کرانه خلیج فارس، نیروهای آموزش دیده از سوی سازمان سیا و واپسگرایان عربستان، و بیشترِ بنیادگرایانِ اسلامی در پاکستان و افغانستان و لبنان و عراق و ترکیه و ایران و دیگر کشورهای واپس مانده ی باختر آسیا  

در چارچوب همین کنش و واکنش های درونی و بیرونی بود که جهان بيني تنش زا و دین سالار رفته رفته به نگرش چيره ی دستگاه زمامداري فراروييد. در پيامد آن، نه تنها نهادهایی كه در گذشته ها در اختيار روحانيت قرار داشتند، مانند نهادهای آموزشی و دادگستري، دوباره در كنترل آنها درآمدند، بلكه حضور آنان در همه ارگانهاي دولتي و نیمه دولتي و خصوصی و كليه نهادهاي اجتماعي و فرهنگی و سياسي و اقتصادي افزايش يافت. در پی آن، از کارایی ساختار زمامداری و بوروکراتیسم دولتی (دیوان سالاری بورژوایی) نیز کم شد. انگیزه ی آن، از جمله عبارت بود از کنار گذاشتن گسترده ی دگراندیشانِ کارآزموده و متخصص از کانون های کلیدی روبنایی. جانشين كردن دين به جاي ارزشهاي تاريخي–ملي، و پشتیبانی از "امت اسلامی" به جای "ملت ایرانی" نیز، به پروسه شكل گيري دولت- ملت در جامعه سرمايه داري رو به رشد ايران، آسیبی جدی رساند